Nhóm chuyên gia về chất lượng không khí

Nhân dịp ông boss tôi gởi email thông báo là ông sẽ tham gia AQEG nhiệm kỳ tới, tôi cũng bỏ công dịch một số số tài liệu liên quan tới AQEG. Khi bắt đầu là nghiên cứu sinh tám năm trước, tôi biết tới AQEG qua sự giới thiệu của giáo sư tôi (ông cũng là một thành viên kì cựu của AQEG về mảng thực nghiệm và chính sách). Kể từ đó, những báo cáo được công bố hàng năm của AQEG luôn nằm trong danh sách phải đọc của tôi.

Qua những báo cáo khoa học của AQEG, tôi thấy đây là một nhóm tư vấn làm việc vô cùng hiệu quả. Các vấn đề nóng hổi về ONKK luôn được AQEG phản hồi nhanh tới công chúng. Ví dụ khi đại dịch SARS-2 xảy ra thì mối liên quan giữa COVID-19 và ONKK cũng được AQEG thảo luận, tập hợp các bằng chứng và sau đó công bố một cách nhanh chóng. Ngoài sự hiệu quả trong cách làm việc, một điều khác tôi muốn nhấn mạnh là tính minh bạch. Những báo cáo (kể cả ghi chú từng cuộc họp) của AQEG luôn được công bố 1 cách chi tiết (Điều này tôi cũng thấy khi làm tư vấn cho các dự án nhận ngân sách từ chính phủ hay thành phố Luân-Đôn. Những dự án nhận funding từ bộ môi trường Anh còn phải công bố bộ dự liệu!).

Vì vậy, theo tôi đây là một mô hình nhóm chuyên gia tư vấn có thể rất hữu ích cho Việt Nam ta. Tôi biết chính phủ VN có nhóm tư vấn về chính sách kinh tế, nhưng chính sách môi trường thì tôi cũng không rõ là có hay không? hoặc có thể các bộ có thể có nhóm chuyên gia tư vấn riêng hay chăng?

Air Quality Expert Group (AQEG) là gì?

Nhóm chuyên gia về chất lượng không khí (AQEG) được thành lập vào năm 2001 và hoạt động như một ủy ban độc lập trong bộ môi trường, thực phẩm và các vấn đề nông thôn (DEFRA).

AQEG có nhiệm vụ cung cấp tư vấn (advice) độc lập và khoa học về chất lượng không khí (bao gồm nguồn ô nhiễm, nồng độ, đặc trưng các chất ô nhiễm) và các phương án giảm thải các chất ô nhiễm không khí chính tới Chính phủ và các Cơ quan quản lý. AQEG không tư vấn về ảnh hưởng của ONKK tới sức khỏe hay tiêu chuẩn cho các chất ô nhiễm. (Vấn đề này có nhóm chuyên gia khác).

Việc cung cấp lời khuyên độc lập và hoạt động theo các Nguyên tắc của Chính phủ về Tư vấn Khoa học và Quy tắc Thực hành cho các Ủy ban Tư vấn Khoa học (CoPSAC).

Chức năng của AQEG

Các chức năng chính của AQEG là:

• Cố vấn và làm việc cộng tác với các quan chức và những người giữ chức vụ chủ chốt trong Defra; các đối tác liên quan và các cơ quan công quyền; và EU & các nhóm chuyên gia kỹ thuật quốc tế;

• Liên lạc với Cố vấn trưởng Khoa học (CSA) của Defra, hỗ trợ họ khi thích hợp trong các trường hợp khẩn cấp và đóng góp cho Hội đồng Cố vấn Khoa học Defra hàng năm báo cáo;

• Đóng góp cải thiện chất lượng không khí dựa trên các bằng chứng khoa học (phân tích, diễn giải và tổng hợp bằng chứng); đưa ra các đánh giá về chất lượng và mức độ phù hợp; gợi ý lĩnh vực ưu tiên cần nghiên cứu; và tư vấn về việc triển khai kế hoạch về chất lượng không khí của Defra;

• Đưa ra lời khuyên về mức độ, xu hướng, nguồn và đặc trưng của không khí hiện tại và xu hướng chất gây ô nhiễm ở Anh;

• Tư vấn cho Chính phủ về các mối ô nhiễm đe dọa mới, cơ hội và các chuyển biến bên ngoài (chẳng hạn như những thay đổi trong chính sách quốc tế hoặc các sự kiện cụ thể, với có khả năng tác động tiêu cực đến chất lượng không khí ở Vương quốc Anh và tư vấn về giảm thiểu các chiến lược khi thích hợp;

AQEG cung cấp lời khuyên chủ yếu thông qua các báo cáo và ghi chú tư vấn. Các báo cáo và ghi chú tư vấn này đều được công bố cụ thể và minh bạch.

AQEG gồm những ai và hoạt động ra sao?

AQEG hiện tại gồm 12 thành viên và 1 chủ tịch, ngoài ra còn có 1 số thành viên cũ và thành viên tạm thời (cho 1 số vấn đề cụ thể). Các thành viên của AQEG là nhưng chuyên gia về ô nhiễm không khí (chủ yếu đang nghiên cứu ở trường đại học nhưng cũng có 1 vài thành viên là chuyên gia của các công ty tư vấn về ONKK. Tất nhiên các thành viên đều phải công khai mẫu thuận lợi ích khi tham gia nhóm tư vấn). Khi AQEG tuyển thành viên mới, họ sẽ đăng quảng cáo công việc để các nhà nghiên cứu có thể nộp đơn và tham gia phỏng vấn. Một số vấn đề cụ thể mà cần thêm chuyên gia về vấn đề đó thì họ tuyển Ad hoc member.

Về thù lao và phụ cấp

Thù lao là £ 172,20 mỗi ngày (thù lao này rất bèo so với công tư vấn bình thường cho các tô chức, có khi thấp hơn cả ngày công làm ở trường đại học). Đi lại và các chi phí khác được hoàn trả đầy đủ. Các thành viên được yêu cầu làm việc khoảng 1-2 ngày mỗi tháng, tham dự khoảng 4-6 cuộc họp mỗi năm. Khối lượng công việc tối đa là 20 ngày mỗi năm.

Nếu bạn nào có thời gian, mời bạn đọc các báo cáo của AQEG để thấy nhóm này làm việc hiệu quả ra sao!