Ô nhiễm không khí từ giao thông đường bộ trong tương lai?

Đầu tuần vừa qua (08/06), các nhà lập pháp của nghị viện châu Âu đã biểu quyết đồng thuận điều luật cấm bán xe “mới” chạy bằng nhiên liệu xăng và dầu vào năm 2035. Nếu được hội đồng châu Âu thông qua thì đây sẽ là một trong những điều luật mạnh mẽ nhất trong việc loại bỏ xe xăng. Trước đó hai năm, Anh Quốc cũng đã đưa ra điều luật cấm bán xe mới chạy bằng nhiên liệu xăng, dầu vào năm 2030.

Liệu các điều luật này có thể giảm ô nhiễm không khí ở các thành phố châu Âu như Luân-Đôn?

Theo nghiên cứu của tôi thì lợi ích giảm bụi mịn (PM2.5) khi chuyển từ xe xăng sang xe điện là rất nhỏ. Lợi ích lớn hơn của việc này nằm ở giảm khí NO2/NOx, tuy nhiên khi giảm nồng độ khí này lại tăng nồng độ chất ô nhiễm khác là ozon tầng mặt.

Cho dù tất cả xe chạy bằng điện thì nồng độ ô nhiễm bụi ở gần đường giao thông cũng vượt quá tiêu chuẩn cũ của WHO (10 ug/m3). Điều này do phần lớn lượng bụi mịn từ giao thông đường bộ ở Luân-Đôn tới từ bụi đường, phanh và lốp xe.

Hình 1, Phát thải NOx của xe xăng và diesel

Bạn đọc nào quan tâm về ONKK từ giao thông, xin mời đọc thêm thông tin từ các tút trước: Ô nhiễm không khí từ nguồn giao thông

Chính sách nào để cải thiện tình hình ô nhiễm không khí từ giao thông ở các thành phố?

Khi trao đổi với các bạn sinh viên FUV tháng trước, có bạn hỏi: Chính sách nào để cải thiện tình hình ô nhiễm không khí từ giao thông ở các thành phố?

Thực sự không có một câu trả lời chung nào cho tất cả các thành phố. Tùy thuộc hoàn cảnh từng đô thị cũng như điều kiện hạ tầng kinh tế ở các quốc gia khác nhau, chúng ta có những giải pháp tối ưu riêng cho từng thành phố. Tuy vậy, nhóm mình cũng đưa ra những khuyến nghị về chính sách tiêu biểu cho các đô thị với các hoàn cảnh khác nhau.

Thí dụ cho Luân-Đôn: Khi các biện pháp kiểm soát kỹ thuật ngày càng tiến bộ đối với khí thải của phương tiện giao thông nhưng chỉ có lợi ích ngày càng nhỏ với chi phí ngày càng cao thì câu trả lời cuối cùng cho các thành phố như Luân-Đôn phải nằm ở việc giảm lưu lượng giao thông đường bộ.

Khó khăn trong việc quản lý chất lượng ONKK từ giao thông ở Luân-Đôn?

Ảnh dưới là khi tôi trao đổi với các bạn sv ở VN về tương lai ô nhiễm không khí ở đô thị. Trong slide là nồng độ ô nhiễm ở bến tàu điện ngầm ở Luân-Đôn, một trong những nơi ô nhiễm nhất ở đây.

Với các bến điện ngầm sâu dưới lòng đất, không được thông thoáng khí, nồng độ bụi mịn ở đây có thể lên trên 400 ug/m3. Nên nhớ nồng độ trung bình năm ở Hà Nội cỡ 40 ug/m3.

Ở Luân-Đôn, tàu điện ngầm là một trong những phương tiện công cộng phổ biến, tuy nhiên quản lý chất lượng không khí ở đây không hề đơn giản và gây rất nhiều khó khắn cho các nhà quản lý ở sở giao thông Luân-Đôn.

Cập nhật: Một phiên bản khác của tút này được đăng trên tạp chí Môi Trường theo đường dẫn dưới đây: Lời giải nào cho bài toán giảm thải ô nhiễm không khí đô thị từ nguồn giao thông đường bộ?