Ô nhiễm không khí ở Hà Nội: Ngày ấy bây giờ?

Đây là 1 bài viết cũ mà tôi đã post trên diễn đàn facebook năm ngoái.

Ô nhiễm không khí ở Hà Nội: Ngày ấy bây giờ?

Do thiếu dữ liệu đo đạc về ONKK nên thật khó có thể trả lời câu hỏi trên. Tuy nhiên chúng ta vẫn còn các chỉ số khác để có thể ngoại suy ra chất lương không khí như là visibility hay Aerosol optical depth (AOD: tạm dịch là độ sâu quang học) vì như các bạn đã biết thì PM2.5 tỉ lệ nghịch với visibility và tỉ lệ thuận với AOD.

Chỉ với 1 vài dòng code đơn giản bạn có thể lấy dữ liệu và plot xu hướng của visibility (tầm nhìn xa) theo link: https://github.com/tuanvvu/Atmospheric_science_VN

hoặc web plot cho AOD / có thể down data rồi plot:

https://giovanni.gsfc.nasa.gov/giovanni/

Hình 1. Chiều hướng tầm nhìn (visibility) ở Hà Nội 1980-2020.

Hình 2. Chiều hướng độ sâu quang học (AOD) ở Hà Nội 1980-2020.

Hình 1 và 2 khá thú vị: Ngày xưa có vẻ sạch hơn, ONKK có vẻ được cải thiện sau 2014. Nhưng chúng ta vẫn chưa có kết luận chăc chắn trừ khi trả lời một số câu hỏi liên quan như:

1) Số liệu trên có tin cậy không? Vd: năm 1990, tại sao visibility đột ngột giảm? Bạn có thể kiểm chứng số liệu visibility qua so sánh với AOD or có rất nguồn số liệu khác từ các vệ tinh.

2) Các chất ô nhiễm cũng như thời tiết ảnh hưởng tới visibility và AOD ra sao?

3) Các mô hình ngoại suy PM2.5 từ visibility and AOD?

Có rất nhiều dữ liệu từ vệ tinh hoạc các nguồn mở trên mạng internet đang chờ các bạn yêu thích nghiên cứu về ONKK phân tích.

P/S: Tôi vừa cập nhật tình hình ONKK ở Trung Quốc: Nồng bụi PM2.5 ở Bắc Kinh năm 2020 đã giảm đáng kể, xuống mức 38 ug/m3. Nồng độ này rất gần với quy chuẩn chất lượng không khí quốc gia TQ cho khu vực đô thị (35 ug/m3). Mặc dù còn cách xa với hướng dẫn của WHO (25 ug/m3) nhưng đây là thành tích rất đáng nể của họ.
Còn nhớ hồi 2016, khi tôi sang Bắc Kinh làm dự án, nồng độ trung bình năm đó là 73 ug/m3 (năm 2017, 2018, 2019 lần lượt là 58, 51 và 42 ug/m3).

Một thực tế rất đáng buồn là ô nhiễm bụi mịn ở Hà Nội đã vượt Bắc Kinh. Chúng ta cần phải thi hành các chính sách về ONKK mạnh mẽ và triệt để hơn nữa nếu không tương lai thủ đô chúng ta sẽ giống tình trạng ONKK của Bắc Kinh của những năm trước đây.